Mediation is geen oplossing voor alle problemen. Het lost niets op. Wel helpt mediation partijen om gezamenlijk hun problemen te bespreken en tot een compromis te komen. En dat werkt, tot in alle uithoeken van de maatschappij. Van straat tot staat. 

Denk aan het beeld van de vier formerende partijen aan een grote tafel, met daar schuin achter de twee informateurs, aan een apart tafeltje. Zij faciliteren waar de partijen formeren. De informateurs staan boven (en zitten letterlijk naast) de partijen, terwijl de partijen het eigenlijke werk doen. Het heet geen mediation, maar het heeft er alles van weg.

Voor mijn deur in het Utrechtse vrijmarktgebied was een twist. Hoogoplopend. “Mijn verkoopkleed ligt er al uren!” — en — “Maar ik heb gisteren een brief op het raam geplakt: GERESERVEERD!” De belangen waren groot. Ik was het gekijf op straat beu, en bood hulp aan. Ongemerkt was ik naar de belangen aan het vragen en heel veel hoefde er niet “afgepeld” te worden. De kleedjes-man wilde liefst op Koningsnacht al door zijn hele voorraad van deurkrukken en kinderspeelgoed heen zijn, om de dag erna lekker te kunnen feesten en zijn opbrengst er doorheen te jagen.

De reserverings-mevrouw wilde vooral op Koningsdag haar goede doel van “meer bomen in de stad” voor het voetlicht brengen en ten bate daarvan intussen ook wat huisraad verkopen. Toen zij aanbood de restanten van de kleedjes-meneer voor hem te verkopen werd het leuk: meneer gunde haar goede doel genereus  “zijn omzet”. Iedereen blij. En dat werd bereikt met een paar gerichte vragen.

Vragen, en vooral ook dóórvragen naar achterliggende bedoelingen van partijen helpt op elk niveau. Wat wil je, maar vooral: waarom wil je het (echt)? Verdiepen in wat de ander nodig heeft, en vooral waarom! Tenslotte twee belangrijke ‘catch all’-vragen: wat gebeurt er als je van de ander niet kunt krijgen wat je wil, wat is jouw redelijke alternatief? En de belangrijkste: bedenk een oplossing waar jullie allebei mee kunnen leven.

Zou Geert die vragen aan Caroline stellen? En Pieter aan Dilan? Ze zullen in elk geval wel door de formateurs gesteld worden. 

Op straat is het gelukt. Nu nog in Den Haag.

Ton Croiset van Uchelen